
Vind jij jezelf een beschaafd mens? Waarschijnlijk wel hè. En toch ervaart 98% van ons wel eens onbeschaafd gedrag van een ander. Die ander vindt zichzelf vast ook niet onbeschaafd…
Het was een mooie, prikkelende start van de lezing van Gytha Heins afgelopen donderdag op editie 10 van Het Grootste Kennisfestival in Deventer. Op een heerlijke zonnige dag ging zij de diepte in op het onderwerp aanspreken. Met een boel boeiende cijfers.
Ongewenst gedrag
Wist je bijvoorbeeld dat maar liefst 78% van de werkenden ongewenst gedrag ervaart? Misschien denk je nu meteen aan iets seksueel overschrijdends. Maar veel vaker gaat ongewenst gedrag over kleine dagelijkse ergernissen. Over klagen, de kantjes ervan aflopen, neerbuigend praten over een collega, incompetentie of ja zeggen en nee doen.
En dan kijken we allemaal naar elkaar. En vragen ons af waarom de ander er niks van zegt. Het MT, de projectleider, HR, allemaal zouden ze in actie moeten komen. Zeggen we, terwijl we zelf opvallend stil blijven.
Waarom zegt niemand er wat van?!?
Het is simpel te verklaren. We zijn bang. Om op dat aanspreken afgerekend te worden. We willen goede relaties niet beschadigen. De ander geen gezichtsverlies bezorgen. Misschien keurt de ander onze input wel af. Of we geloven dat het toch geen zin heeft; ze luisteren toch niet.
Dat zijn nou net de dingen, die je niet oplost met de alom bekende feedbackregels. Met weer een cursusje. 92% van de Nederlanders zegt die regels al lang te kennen. Het zit dus niet in vaardigheden. Maar waar zit het dan wel in. Wat kunnen we doen om die 78% ongewenst gedag te verminderen?
Irritatie is informatie
Gytha geeft aan dat je af en toe een beetje irriteren aan je collega erbij hoort. Dat je dat niet altijd op hoeft te lossen. Ze zegt ook: “Irritatie is informatie”. Als je irritatie voelt bij jezelf of ziet bij de ander, is het een interessant moment om te onderzoeken. Op zoek te gaan naar de behoefte die eronder ligt.
We maken daarbij vaak 3 denkfouten. De eerste is dat we denken te moeten kiezen. Of de waarheid vertellen of de relatie goedhouden. Terwijl dat best hand in hand kan gaan. De tweede is de schuldvraag. We geven de ander de schuld. En als derde geloven wij dat onze eigen intentie goed is en die van de ander niet. Maar dan zou de ander dus geen beschaafd mens zijn. En als we heel eerlijk zijn, weten we ook wel dat dat niet waarschijnlijk is.
Hoe dan wel?
Wat kun je dan wel doen? Hoewel Gytha eigenlijk niet in de toolboxen en standaard oplossingen gelooft, is de vraag van haar klanten toch altijd of ze nog wat tips heeft. Ze sluit haar lezing af met deze drie:
- Zeg niet wat alleen wat je wilt zeggen maar stel vragen. Achterhaal wat de intentie is van degene waar je je aan irriteert.
- Deel observaties, geen interpretaties. Wat deed de ander echt, zonder jouw daarop geplakte interpretatie.
- Deel niet alleen wat je stoort, maar ook waarom het je stoort.
En dan zijn we stiekem toch een beetje terug bij de feedbackregels. Nu is de kunst dus om er niet langer over te praten maar het gewoon te gaan doen. Vanuit oprechte interesse elkaars behoeften onderzoeken en kijken of je elkaars intentie kunt gaan begrijpen. Zodat we ons niet meer radeloos hoeven af te vragen, “waarom zegt niemand er wat van?”. Laten dat nou net de twee boeken van Gytha zijn. 🤓